Ano z Czech. Zaskoczony? Ja też byłem.
Dlaczego powstał? To oczywiste – dla naszej wygody.
W listopadzie byliśmy z Janą odwiedzić miejsce narodzin kostki cukru, czyli miasteczko Dačice w południowych Czechach. Z tego wpisu dowiesz się kto stał za tym spektakularnym wynalazkiem 🙂 .
Zapraszam!
Mój pierwszy cukier w kostce
Bardzo dobrze pamiętam jak byłem zdziwiony, kiedy pierwszy raz zobaczyłem cukier w kostkach. Pokazał mi go babcia. Musiałem mieć wtedy kilka lat. Najbardziej mnie fascynowało, że cukier w kostce można złapać palcami i zanurzyć np. w herbacie. Wtedy kostka szybko nasiąka cieczą i cudownie powoli zmienia kolor. Długo się tak bawiłem.
Cukier w kostce to oczywista oczywistość, ale kiedyś tak przecież nie było. Przed wynalezieniem kostki, cukier był składowany i transportowany głównie w „głowach cukru” (po czesku homole cukru).
Skąd pochodzi cukier w kostce?
Za miejsce wynalezienia kostki cukru uchodzi rafineria w miejscowości Dačice w południowych Czechach. Z końcem 20. lat XIX stulecia powstała tam rafineria przetwarzająca trzcinę cukrową i buraki cukrowe. W 1840 roku rafinerią zaczął zarządzać Jakub Kryštof Rad (pochodzący ze Szwajcarii). W lecie 1841 roku doszło do tragicznego zdarzenia. Pani małżonka Jakuba – Juliana Radová – zraniła się w palec podczas kruszenia bryły cukru. Poskarżyła się swojemu mężowi, który już po kilku miesiącach ofiarował małżonce pudełeczko z różnokolorowymi kostkami cukru. Taki był początek.
Jakub i Juliana Rad. Źródło: dacice.cz
Kostka cukru powstawała na prasie i początkowo miała wysokość ścianki około 1,2-1,5 cm. Do ogólnej sprzedaży trafiła dopiero w 1843 roku. Dokładnie od 23. stycznia 1843 roku Jakub Rad otrzymał pozwolenie na produkcję cukru w kostkach. Patent uzyskał pod koniec tego samego roku.
Oryginalna prasa do produkcji kostek cukru. Źródło: dacice.cz.
W 1846 roku Jakub z małżonką powrócili do Wiednia, a sama dačicka rafineria upadła w 1852 roku. Koszty transportu buraka cukrowego do rafinerii były zbyt wysokie, aby produkcja cukru była tam opłacalna. Co więcej, w pobliżu rafinerii nie dało się buraka cukrowego uprawiać. Taka smutna historia.
Jedyny taki pomnik
Jeżeli już jakimś cudem znalazłeś się w Dačicach, to możesz obejrzeć jedyny (zapewne) na świecie pomnik kostki cukru. Pomnik został zbudowany w 1983 roku:
Przed pomnikiem, w kilkunastu językach, znajduje się informacja, że kostka cukru została wynaleziona właśnie tutaj w 1843 roku:
Lokalizacja samego pomnika jest poniżej na mapie:
Kostka cukru jako symbol narodowy Czech
Czesi są bardzo przywiązani do tego wynalazku. Aczkolwiek w czasie kiedy powstał, nie było państwa Czeskiego, a sam wynalazca nie był Czechem tylko Szwajcarem 😉 . W 2009 roku Czesi przejeli prezydenturę Unii Europejskiej i wykorzystali kostkę cukru do promocji swojego kraju. Spot reklamowy (poniżej) kosztował 11 milionów czeskich koron (1,8 miliona PLN). Pojawiają się w nim znane czeskie twarze: modelka Tereza Maxová, hokejista Jaromír Jágr, piłkarz Petr Čech i kilka innych osób. Niech każdy sam oceni, czy te pieniądze były dobrze wydane 😉 .
Linki do wpisu:
- audycja w Czeskim Radio o kostce cukru
- historia rafinerii na dacice.cz
- Głowa Cukru w Rio de Janeiro
Pozostaje mi tylko życzyć Ci słodkich Świąt!
Do przeczytania w przyszłym tygodniu.
Podobał Ci się ten artykuł? Jeżeli tak, to proszę podziel się nim ze światem:
PS. Jeżeli podoba Ci się mój blog, to koniecznie zapisz się do newslettera. Dzięki temu żaden nowy wpis nie przejdzie Ci koło nosa.
